Om deze technologie verantwoord te benutten, introduceert de Europese Unie de AI Act, een wetgevend kader dat richtlijnen biedt voor het veilig en ethisch gebruik van AI-systemen. Als organisatie wil je natuurlijk voorbereid zijn op deze regelgeving. Daarom heeft het NIPV (Nederlands Instituut Publieke Veiligheid) een handig hulpmiddel ontwikkeld: een formulier voor de risicoclassificatie van AI (te vinden via deze link).

Wat is het risicoclassificatieformulier?

Het risicoclassificatieformulier biedt organisaties een stapsgewijze methode om te beoordelen of een AI-systeem valt onder de AI Act en welk risiconiveau (laag, beperkt, hoog, of verboden) het heeft. Dit hulpmiddel helpt bedrijven en instellingen om de risico’s van hun AI-toepassingen in kaart te brengen en aan de wettelijke eisen te voldoen.

Het formulier is ontworpen om systematisch te beoordelen of een AI-systeem:

• Voldoet aan de definitie van AI volgens de AI Act.
• Een veiligheidscomponent bevat.
• Gebruikt wordt in risicovolle of gevoelige domeinen zoals gezondheidszorg, onderwijs of rechtshandhaving.
• Mogelijk een misleidend effect heeft op gebruikers.

Waarom is dit belangrijk?

De AI Act benadrukt dat niet alle AI gelijk is. Een chatbot in de klantenservice vormt bijvoorbeeld andere risico’s dan een gezichtsherkenningssysteem op een vliegveld. Door deze risico’s te classificeren, kunnen organisaties beter inspelen op hun verantwoordelijkheid om AI veilig, transparant en ethisch in te zetten.

Met dit formulier kun je als organisatie:

1. Inzicht krijgen in wettelijke verplichtingen: Begrijp of jouw systeem onder specifieke regels valt.
2. Risico’s beperken: Identificeer en voorkom mogelijke ethische of juridische problemen.
3. Transparantie waarborgen: Toon aan klanten en stakeholders dat jouw organisatie serieus met AI-veiligheid omgaat.

Hoe gebruik je het formulier?

Het formulier bestaat uit een reeks vragen die stap voor stap beoordelen in welke risicocategorie een AI-systeem valt. Het proces begint bij de basis: is er überhaupt sprake van AI volgens de AI Act? Vervolgens wordt gekeken naar toepassingen in specifieke sectoren en mogelijke risico’s voor gebruikers.

Belangrijk is dat het formulier niet alleen een classificatie oplevert, maar organisaties ook aanmoedigt om met interne deskundigen te overleggen en verder te kijken dan de AI Act alleen. Denk hierbij aan privacy, security en andere wettelijke kaders.

Wat betekent dit voor jouw organisatie?

Met dit hulpmiddel zet NIPV een belangrijke stap om AI-toepassingen veiliger en transparanter te maken. Wil je weten of jouw AI-systeem voldoet aan de regelgeving? Download het formulier, vul het in, en gebruik het als basis om jouw processen verder te professionaliseren.

Wil je meer weten? Kijk voor meer informatie over NIPV en het formulier op www.nipv.nl. Het formulier is beschikbaar onder een Creative Commons-licentie (CC BY 4.0), wat betekent dat je het vrij kunt gebruiken en delen.

Samen werken aan een veilige AI-toekomst

AI biedt enorme kansen, maar vraagt ook om verantwoordelijkheid. Door gebruik te maken van hulpmiddelen zoals dit risicoclassificatieformulier, dragen we samen bij aan een veilige, eerlijke en transparante toepassing van AI. Laat jouw organisatie voorop lopen in deze belangrijke ontwikkeling!

‍

Formulier risicoclassificatie AI